Het vijfde ∑-Grow Inside webinar van dinsdag 27 juni stond in het teken van voedselproducerende circulaire steden. Wereldwijd is de trek naar de stad enorm. De VN verwacht dat in 2050 driekwart van de bevolking in steden woont. Maar hoe blijven deze steden leefbaar en hoe worden de inwoners voorzien van voeding? Een professioneel panel van vier dook in dit onderwerp en kwam tot de conclusie dat de legoblokjes beschikbaar zijn, maar dat elke stad of regio om een eigen bouwwerk vraagt.

Elke regio is anders
In het panel zat onder meer Thera Rohling, programmadirecteur van Sustainable Urban Delta. Rohling werkt momenteel met een consortium aan een masterplan voor Singapore. De vraag is welk voedselsysteem Singapore minder afhankelijk maakt van de import van voedsel én haar inwoners voldoende gezonde voeding biedt. Dit vraagt om een duurzaam en productief systeem van het allerhoogste niveau, aldus Rohling. “Maar, zo duidt ze, “elke regio is anders. Dus voor elke regio geldt een ander voedselsysteem. Voor de ene regio is het creëren van banen bijvoorbeeld belangrijk, voor de ander is het relevanter dat lokale boeren efficiënter gaan produceren.” Panellid Desh Ramnath beaamt dit. Hij is voor Dutch Greenhouse Delta vooral actief in India. Ramnath: “Er wordt vaak gezocht naar een one size fits all oplossing, maar die is er niet. Bij iedere stad moet je opnieuw nadenken en beslissen of de aanpassingen die je doet, duurzamer en adaptiever zijn dan de huidige situatie.”

Stad als entiteit
Architect Jago van Bergen van Van Bergen Kolpa ziet in (mega)steden ook entiteiten die een rol kunnen of zelfs moeten gaan spelen in de voedselstrategie. Nu is dat vaak nationaal beleid. “Het stadsbestuur is verantwoordelijk voor het welzijn van haar inwoners. Daar kan de vergroening van de stad een belangrijke bijdrage aan leveren. Om de stad te koelen bijvoorbeeld.” Met prestige gebouwen zoals Agrotopia in het Belgische Roeselare laat Van Bergen zien dat het combineren van verschillende functies in één gebouw kan: voedsel produceren, werken, wonen, leren en elkaar ontmoeten. “Wat we nog goed moeten achterhalen is wat de meerwaarde is van het produceren van voedsel in de stad” aldus van Bergen.

Systeembenadering
Duidelijk is dat het ontwikkelen van voedselproducerende circulaire steden vraagt om veel samenwerking en niet alleen technologische oplossingen. Jolanda Heistek, directeur van Greenport West-Holland, onderstreept dat we het als een systeembenadering aan moeten pakken. De manier waarop we het in Zuid-Holland met een compleet ecosysteem georganiseerd hebben, is volgens haar een goed voorbeeld van hoe het kan werken. Rohling: “Echter niet elke stad heeft het Westland als buren. Sommige regio’s hebben niet eens toegang tot vers voedsel. Daar is het echt van belang dat ze zelf weer voedsel gaan produceren.”

Legoblokjes
Het panel is het er over eens dat het puzzelen is. Politieke systemen, het lokale dieet, de beschikbaarheid van water, energie, arbeid, het klimaat en ruimte spelen allemaal een rol. Net als de logistieke uitdagingen en het voorkomen van verspilling. Ze zien het als legoblokjes. Alle legoblokjes zijn beschikbaar én elke stad of regio vraagt om zijn eigen bouwwerk. Het Nederlandse tuinbouwcluster kan helpen bij het bouwen van dit bouwwerk. Niet alleen met high-tech oplossingen, maar ook met het ontwikkelen van op maat gemaakte voedselsystemen.

Volgende ∑-Grow Inside
De ∑-Grow Inside serie gaat verder in oktober, met het zesde seminar op 3 oktober 2023. Het onderwerp voor deze editie wordt in de komende maanden bekend gemaakt. De ∑-Grow Inside serie is onderdeel van het ∑-Grow paviljoen in World Horti Center en wordt georganiseerd in samenwerking met de community Indoor Farming NL en mede mogelijk gemaakt door GreenTech, FarmTech Society en Greenport West-Holland.